Yenidoğan bebeklerde ilk emzirme ve sonrası

Tüm memeli canlılar için emzirme bebek yetiştirmenin doğal yoludur ve anne sütü bebeğin doğal besinidir. Annelerin doğumu izleyen ilk yarım saat içinde, en geç de bir saatte emzirmeye başlamaları önerilir. Anne ve bebek buluşması ne kadar erken olursa; anne sütü artış hızı artar, annenin artan hormon düzeyleriyle toparlanma süreci hızlanacaktır. İlk emzirme ile bebeğin aldığı yararlı bakterilerle dolu olan kolostrum isimli süt, sanki bir aşı gibi bebeğin tüm bağırsak yüzeyini kaplar. Bebekler her istediğinde; ağızlarını emme pozisyonuna getirip, dillerini çıkartıp, bazen de ellerini emmeye çalıştıklarında yani aranma hareketi yaptıklarında emzirilmelidir.

Yenidoğan dönemi emzirme sıklığının en fazla olduğu aydır. İlk günler bebeğin mide kapasitesi çok küçüktür, gün ve gün büyür. Mide kapasitelerinin küçük olması ve vücutlarında su fazlası ile doğmaları arasında bir denge oluşmuştur. Emzirme sırasında; bebeğin eldiven, şapka giymemesi anne ve bebeğin ten tene temas etmeleri istenir. Annenin bebeği görmesi, bebeğine temas etmesi ve emzirmesi ile anne – bebek bağlanması da, anne sütü miktarı da giderek artacaktır. İlk emzirmede gelen ilk 5 ile 7 gün gelen süt (kolostrum ) protein açısından çok yüksek, bebeği hastalıklara karşı koruyucu maddelerle dolu bir şifa kaynağıdır, bebeğin ilk aşısı da denilmektedir. Bir damlası bile ziyan edilmemelidir. Annenin memesinin kahverengi olan aerola kısmının çoğunu bebeğin ağzı içine almalıdır; eğer memenin çok uç kısmını emerse hem süt yapımı için yeterli uyarı olmamakta, hem de meme ucu tahrişi artmaktadır.

Emzirme süresi genellikle ilk günler her meme için 15-20 dakika olabilir, eğer bebek son emdiği memeyi daha az süre emdi ise o zaman bir sonraki emzirmeye en son emdiği memeden başlanır. İlk günlerin emzirmelerinde, meme ucunun uyarılması daha çok önemlidir. Her emzirme ile annenin memesi uyarılmakta, salgılanan hormonlarla süt miktarı artış göstermektedir. Yenidoğan döneminde; bebek emmeden en fazla 3-3.5 saat kalabilir, eğer uyumaya devam ediyorsa uyandırıp emzirmek gerekir.

Bebek 1.5-2 aylık olduktan sonra ise 4 saat emmeden durabilmektedir. Anneler için en önemli şey olan sütün yeterli olup olmadığı bilgisi ancak bebeğin vücut ağırlığı takibi ve idrar çıkış sayısı ile anlaşılmaktadır. İlk haftadan sonra, emzirme sırasında bebeğin memede kalış süresi azalmaktadır. Normalden düşük ağırlıklı bebekler veya zamanından önce doğan prematüre bebeklerin emzirme süreleri ve emme güçleri daha az olabilmektedir. Böyle durumlarda; özellikli bebekler daha yakın takip edilirler. Normalde ilk 12-24 saatte bebekler idrar çıkarırlar. İlk hafta için bebeğin idrar sayısının günde 4-5 kez olması iyidir, bazen idrarda ürat kristallerine bağlı pembe- turuncu lekeler görülür. Anneler idrarda kan olduğunu düşünüp, bundan endişe duyabilirler, normal bir bulgudur. Kakalarını ise ilk 48 saatte çıkarırlar, ilk kaka mekonyum denilen katran gibi siyah yapışkandır, 2-3 gün içinde yeşil renkli geçiş kakası daha sonra da anne sütüne özgü sarı – sulu – köpüklü kaka yaparlar. Günlük kaka sayısı çok değişkendir, bazen 1 kez bazen de 10 kez kaka yapabilirler.