5 soruda ABD'de dünyayı sarsan iflas dalgası

ABD geçen haftanın sonundan itibaren banka iflaslarıyla sarsıldı. Silicon Valley Bank'tan sonra şimdi de Signature Bank'a kayyum atandığı haberi geldi. Peki ABD Bankacılık sisteminde neler oluyor? Kriz tüm dünyaya yayılır mı? İşte 5 soruda banka krizi ile ilgili merak edilenler...


ABD'de 15 yılın en büyük banka iflası yaşandı. Amerika'nın 16'ıncı büyük bankası olan Silikon Vadisi Bankası'na kayyum atandı. Onu bir başka banka daha takip etti. Wall Street'te perşembe günü başlayan satışlar cuma gününe de taşınırken, şirketin hisseleri yüzde 60 eridi. Silikon Vadisi Bankası'nın (SVB) ardından özellikle kripto işlemlere aracılık eden Signature Bank da iflas etti. Amerikan Hazine Bakanı Janet Yellen, CBS kanalında yaptığı açıklamada,, "Batan bankayı kurtarmayacağız" dedi.

Uzmanlara göre buradaki problem, faiz artışlarının gelmesi özellikle teknoloji sektörü açısından durum problematik. Geçen yıl Nasdaq en çok düşen endeks oldu; çünkü teknoloji sektörlerinin nakit akışı ve karlılığı biraz daha volatil. Faiz artışlarının gelmesi, öncelikle SVB'nin çalıştığı şirketlerde ve kredilerde sorunların çıkmasına neden oldu.

Silikon Vadisi Bankası faizler artınca, bono ve tahvil porföyünden zarar etti. Haber yayılınca 20 milyar doları bulan büyüklükteki fonlar SVB'den çıkış yaptı. Banka da elindeki varlıkları zararına satmak zorunda kaldı. Bu da yeterli olmayınca sermaye eridi ve ardından iflas yaşandı.

Öte yandan Covid-19'dan sonraki dönemde kamunun da müdahalesi ile çok ciddi bir mevduat artışı oldu. Bir anda faiz oranları çok hızlı şekilde neredeyse 500 puan yükselince bu tahvil stokları ve mortgage stokları ciddi anlamda zarar etmeye başladı.

Uzmanlara göre bu banka iflasları 2008'deki Lehman Brothers krizinden farklı. Sorun menkul kıymet temelli değil bankanın risklerini yönetememesinden kaynaklanıyor. Birçok küçük bankanın benzer iflas süreci ile karşılaşabileceği belirtiliyor.

ABD'nin TMSF'si olarak anılabilecek Federal Mevduat Sigortası (FDIC) bankada kalan diğer mevduatları yeni bir tüzel kişilik oluşturarak koruma altına aldı. Şu an SVB yatırımcıları paralarına ulaşabiliyor.

Amerikan Merkez Bankası ve diğer düzenleyici kurumlar bunun önüne geçmek için bazı yeni adımlar attı. Yeni haftadan itibaren tüm müşterilerin mevduatlarına erişebileceği açıklandı. ABD Başkanı Joe Biden "ABD'liler ve ABD'li işletmeler ihtiyaçları olduğunda banka mevduatlarının orada olacağına güvenebilirler" dedi.Bankaların acil durum fonlarını kullanabilmesi için yeni bir düzenleme yapılırken, Fed'den borç alınabilmesi kolaylaştırıldı.

Silikon Vadisi Bankası'nın (SVB) iflası, 2008'deki finansal krizden bu yana "ABD'deki en büyük banka iflası" olarak tarihe geçerken, bankacılık sektöründe bir "iflas dalgası" başlatmasından endişe duyuluyor.